Velen zien een problemen als een ding, iets dat ons in de weg zit, wat ons hindert of waar we last van hebben. Een probleem is altijd een tegenstelling. Wat is het nu, tegenover hoe moet het zijn. Feit versus verwachting. Als dat niet klopt ervaar het je als een probleem.

Kijk zelf maar eens naar de problemen zoals je die ervaart. We hebben de neiging om direct te gaan oplossen. Hoe complexer het probleem hoe minder dat dat werkt. Draai het eens om en haal het probleem naar je toe.

Splits elk probleem van nu af aan in twee elementen. De feiten en je daaraan tegengestelde verwachting. Kortweg: feiten-verwachting-tegenstelling.

Wat je bijna iedereen ziet doen is de neiging de werkelijkheid (de feiten) als het probleem te zien. De verwachting vinden we vanzelfsprekend. Vaak is niet de werkelijkheid het probleem maar het verschil tussen onze verwachting en onze waargenomen werkelijkheid.

Neem een complex probleem als hoe creëer ik één nieuwe cultuur van een gefuseerde onderneming. Probeer als oplossing niet krampachtig een nieuwe cultuur af te dwingen maar ga uit van de kracht van elk van de twee organisaties en probeer van elkaars kracht te leren. Dan ontstaat vanzelf een nieuwe cultuur vanuit het beste van de twee organisaties.

Nu de vier manieren hoe je met het probleem kunt omgaan. Waarnemen, oplossen, loslaten en omdenken.

Zoals gezegd een probleem is een tegenstelling tussen feit en verwachting. Soms kun je de feiten veranderen en soms niet en dat geldt ook voor de verwachting. Er ontstaan dan feitelijk voor het probleem vier mogelijkheden. Dit is eenvoudig samen te vatten in een matrix.

Dit geeft je de kans dus om er op vier manieren naar te kijken, afhankelijk van het soort probleem. Laten we beginnen met die we gewend zijn: ‘Oplossen’

Klinkt goed, werkt veelal voor eenvoudige problemen. Maar pas op, deze vorm kan er ook toe leiden dat het probleem uiteindelijk weer snel terugkomt. Soms moet je dus niet kiezen voor oplossen.

Dan ‘Loslaten’de feiten blijven hetzelfde maar je past je verwachting aan.

Simpel voorbeeld, je wilde heel graag die specifieke camera maar die bleek uitverkocht en niet meer leverbaar. Je besluit of te wachten tot de opvolger die over een paar maanden te koop is of je koopt een andere vergelijkbare camera.

Dan ‘Omdenken’.Je past niet alleen de feiten aan maar ook de verwachtingen. Omdenken is vaak een verrassende manier, je hebt het probleem niet opgelost of losgelaten maar een nieuwe mogelijkheid gecreëerd.

Dan blijft ‘Waarnemen’over. Je neemt het probleem voor waar en accepteert het.

Denken in deze matrix helpt je geduld te hebben, creatiever te worden en vooral ook effectiever met het omgaan met problemen. 

Randvoorwaardelijk is altijd eerst het probleem goed onderzoeken. Doe je dat niet dan is een keuze maken uit de vier opties zinloos omdat je het verkeerde aanpakt. Toch maken we voortdurend de fout het probleem niet of niet afdoende te onderzoeken

Wil je meer weten over de matrix over omdenken? Neem dan gerust contact met mij op.

Berthold Gunster is een goede auteur die veel geschreven heeft over het omdenken en geeft ook trainingen. Ga daarvoor naar de site www.omdenken.nl